Denkmodel
Urgentie
Vanuit de urgentie van de maatschappelijke vraag naar het interprofessioneel aanpakken van complexe problemen is het belangrijk om in het onderwijs naast aandacht te besteden aan het leren van een vak, ook aandacht te besteden aan het leren van elkaar, van andere professies.
5 werkende principes
In onderstaand model werk ik 5 factoren uit die positieve invloed hebben op het leren van elkaar:
- Stabiele partners: Want stabiele werkveldpartners blijven samenwerken, óók bij tegenslagen. Naast
het vinden van oplossingen biedt falen ook waardevolle leermomenten. - Complexe problemen: Dit biedt meer ruimte voor samenwerking en diepgaand leren, vooral wanneer ze kunnen worden gekoppeld aan het bredere perspectief van de Sustainable Development Goals.
- Creatief denken: Maak ruimte voor creatief denken, bijvoorbeeld door de inzet van Design Thinking.
- Creatief doen: Experimenteer, verbeeld, creëer en daag elkaar uit tot een creatief eindproduct!
- Professionele identiteit: Vertaal de inzichten uit het proces in het positioneren van jezelf en reflecteer op wat je hebt geleerd over jezelf en anderen.
Dit binnen een kader van:
- Gelijktijdigheid: Door met meerdere professies in een ontwerpteam (mèt stakeholders) gelijktijdig multilateraal aan een opgave te werken, onstaan mede door interdependentie en nieuwe taalvelden meer nieuwe inzichten dan als je asynchroon of in serie bilateraal samenwerkt.
- Coaching: Het coachen van interprofessoineel leren vergt andere vaardigheden dan het aanleren van een vak. De coachingsstijl ‘allesweter’, zal je moeten kunnen afwisselen met die van de ‘journalist’, de ‘quizmaster’, de ‘sportcommentator’ of de ‘gids’.
Paradigma-verschuiving
Het leren van elkaar is best een uitdaging als je je niet bewust bent van de paradigma-verschuiving die je nodig hebt om van elkaar te te leren. Ik beschrijf in onderstaand model hoe je komt van “Hoe men nu nog vaak denkt” naar “hoe ik graag zou willen dat het wordt”.
Het ‘samen leren’, daar zit de crux.
Ingezoomd op het midden, van links naar rechts in de tijd:
- Ja maar -> Ja en
Samen leren begint met het bewust worden van het belang van de benodigde “ja-en” mentaliteit. Voortbouwen op elkaars ideeen in plaats van bekritiseren. In mijn werk gebruik ik hiervoor improvisatie-theater workshop-methodes en tekenoefeningen voor, ook om linker (logica) en rechter (gevoel) hersenhelften met elkaat te verbinden, alwaar creativiteit ontstaat. - Van de 4 monsters naar “omarm het onbekende”
De beschreven en onderzochtte remmen op innovatie, die zich richten op vragen van 👾het “Weetmonster” zoals “Ik weet al een oplossing”, van 🔱het “Datakwaad” zoals “Ik moet nog meer informatie hebben”, van 🐲 de “Doeldraak” zoals “Ja maar dit is niet realistisch” en van 👻 het “Nutspook” zoals “Het heeft allemaal geen nut gehad” moeten worden omgebogen naar een onbevangen “niet weten”. Omarm het onbekende. - Van mono-paradigma naar jongleren met paradigma’s
De mindset van een medisch wetenschapper, van een social werker, van een ict-er en van een verpleegkundige kunnen erg van elkaar verschillen. Vanuit de wetenschap wordt regelmatig dan teruggegrepen naar het dubbelblind evidence-based onderzoek als enige juiste methode om causaliteit te bewijzen en daarom objectief tot de beste oplossing te komen. Daar zit een onbegrip van andere paradigma’s achter.
Via het kennismaken met elkaars paradigma (de paradigmatest) en het introduceren van een nieuw paradigma (ontwerpgericht) om kortcyclisch, contextgericht oplossingen te proberen zonder eerst alles te weten, leer je andere paradigma’s waarderen en kan je uiteidelijk beter jongleren met paradigma’s om op het juiste moment de voordelen van het ene paradigma te kunnen gebruiken en op het andere moment de voordelen van het andere paradigma. - Van ‘bekende oplossingen’ naar een ‘bredere oplossingsruimte’
Dit zorgt voor een verchuiving van de usual suspect in de oplossingen naar innovatie. Naar bredere oplossingsruimte, naar meer ideeën. - Van Samen werken (met spatie) naar Samenwerken (zonder spatie)
Zo verschuif je van ‘heel hard samen werken, touwtrekken en zwoegen aan een oplossing’ (1+1=2), naar een vloeiend ‘samenwerken aan een oplossing’ (1+1=3).
Micro-niveau
Op microniveau heeft de studie MCC dit bij mijzelf gedaan. De mindset van Design Thinking, het ontwerpgerichte onderzoek, het transdiciplinair verbinden met Verpleegkunde en andere vakgebieden bracht mij tot het inzicht dat innovatie soms geremd wordt. Het onderzoek naar interprofessioneel samenwerken binnen PTO-8 en de docentprofessionalisatie met Social Work bracht mij samen met Erik Jan Smits van lectoraat Zin-in-ICT op de onderliggende uitdaging om elkaars mindset goed te snappen, en uiteindelijk te kunnen jongleren met mindsets.
Mesoniveau
Op Meso-niveau heb ik kunnen werken aan het bevorderen van interprofessioneel werken op de CHE en aanbevelingen kunnen maken voor het continueren ervan. De werkende principes zoals in bovenstaande modellen boven water gekregen en onderwijsprofessionalisering en benodigde docentprofielen kunnen opzetten.
Macrorniveau
Op Macro-niveau ben ik bezig om via community, netwerk en via publicaties (binnen de CHE en erbuiten) een positieve invloed te hebben op de ontwikkeling en bevordering van interprofessioneel -leren, -werken en -innoveren met stakeholders.
Geef een reactie